Veče folklora u sklopu Dana srpske kulture u Splitu, koje je trebalo biti održano u ponedjeljak, 3. novembra, prekinuto je na brutalan način kada je grupa od oko pedeset ekstremista upala u prostor Gradskog kotara Blatine–Škrape, prijetila izvođačima i publici te ih istjerala iz dvorane uz povike “Za dom spremni” i “smeća srpska”, piše Slobodna Dalmacija.
Incident se dogodio neposredno prije početka programa u 19 časova. Napadači, obučeni u crno, poručili su organizatorima – članovima Srpskog kulturnog društva “Prosvjeta” – da manifestacija ne može biti održana jer se u novembru obilježava pad Vukovara.
Na događaju su trebali nastupiti Ženski pjevački zbor SKD “Prosvjeta”, Dramska sekcija, violinistkinja Zorana Barišić i Folklorno udruženje “Veliko kolo” iz Novog Sada. Manifestacija je bila sufinansirana od strane Savjeta za nacionalne manjine Vlade Hrvatske i Grada Splita.
Organizatori su, u strahu za bezbjednost izvođača i publike, među kojima je bilo i djece, odmah napustili prostor i obavijestili policiju. Splitska policija potvrdila je da su ekstremisti upali u prostor i zahtijevali od prisutnih da se raziđu, uzvikujući parole koje su narušavale javni red i mir. Fizičkog nasilja nije bilo, ali je incident izazvao šok i osjećaj nesigurnosti među učesnicima.
Hrvatski premijer Andrej Plenković osudio je incident i pozvao na procesuiranje odgovornih, navodeći da Vlada “najoštrije osuđuje napad na kulturnu manifestaciju predstavnika srpske nacionalne manjine”. Međutim, njegova izjava naišla je na kritike zbog izraženog licemjerja.
Javna je tajna da je Plenković tokom godina aktivno učestvovao u normalizaciji neonacističkih i proustaških sentimenata u Hrvatskoj, otvoreno prisustvujući i pružajući podršku Marku Perkoviću Tompsonu – pjevaču čiji koncerti, obojeni simbolima ustaškog režima i parolama koje slave genocid, okupljaju desetine, pa i stotine hiljada ljudi. Na njegovom ljetnjem koncertu, kojem je prisustvovao i državni vrh, okupilo se više od pola miliona posjetilaca.
Upravo je taj spoj populizma, nacionalizma i neoustaške ikonografije stvorio atmosferu u kojoj ekstremizam više nije sramota, nego postaje “patriotski čin”. Kratak je put od Tompsonovih neopaganskih koncerata i slavljenja genocida, do trenutka kada se neonacisti počnu grupisati i javno napadati srpsku zajednicu, kao što se dogodilo u Splitu.
Incident u Blatinama nije samo izliv mržnje – on je upozorenje da društvo koje godinama toleriše ekstremizam sada žanje njegove posljedice. Ako se nasilje nad Srbima, Jevrejima, Romima ili bilo kojom drugom manjinom ne zaustavi odmah, Hrvatska rizikuje da klizi u mračni ponor vlastite istorije.
