Nakon što su Hrvatska i Albanija sklopile sporazum o vojnoj saradnji i razvoju odbrambene industrije, Srbija je odgovorila jačanjem strateškog partnerstva s Mađarskom. U Beogradu je potpisan Plan bilateralne vojne saradnje između Ministarstva odbrane Srbije i Ministarstva odbrane Mađarske za 2025. godinu, što predstavlja novi korak u učvršćivanju osovine Beograd-Budimpešta, poznate i kao „BB Alijansa“.
Vojni savezi u regiji: Novi balans snaga
Dok zvanične izjave govore o dobrosusjedskim odnosima, stvarnost na Balkanu često pokazuje drugačiju sliku. Savezi se formiraju po principu „neprijatelj mog neprijatelja je moj saveznik“, a u tom duhu raste i saradnja između Srbije i Mađarske.
Beograd se već neko vrijeme suočava s izazovima u vojnom snabdijevanju zbog međunarodnih sankcija i političkih pritisaka. Sa druge strane, Mađarska, predvođena Viktorom Orbanom, nastoji da učvrsti svoj politički i ekonomski uticaj na Balkanu.
Vojna saradnja: Nabavka mađarske vojne opreme
Saradnja između Beograda i Budimpešte već je dala konkretne rezultate. Srbija je nedavno preuzela avion MiG-29 iz mađarskog ratnog vazduhoplovstva, što je deo šireg paketa vojne pomoći i razmjene tehnike. Takođe, Beograd je dogovorio nabavku 66 oklopnih transportera BTR-80A iz mađarskih vojnih viškova, dok se pregovara i o preuzimanju dodatnih rezervnih dijelova za ruske borbene avione.
S obzirom na to da Mađarska modernizuje svoje vazduhoplovstvo prelaskom na zapadne sisteme, Srbija vidi priliku da uz pomoć mađarskih zaliha održi borbenu sposobnost svoje avijacije do dolaska francuskih „Rafala“ sredinom sledeće decenije.
Energetska sigurnost: Zajednički naftovod do 2028. godine
Pored vojne saradnje, Srbija i Mađarska intenzivno rade na energetskoj povezanosti. Nakon što su Sjedinjene Američke Države uvele sankcije Naftnoj industriji Srbije (NIS), Beograd traži alternativne rute za snabdijevanje energentima.
Planiran je izgradnja naftovoda između Srbije i Mađarske koji bi imao kapacitet od pet miliona tona nafte godišnje. Očekuje se da će projekat biti završen do 2028. godine, čime bi se smanjila zavisnost Srbije od naftovoda kroz Hrvatsku.
Osim toga, Budimpešta i Beograd već blisko sarađuju na transportu ruskog gasa preko Mađarske, što Srbiji osigurava stabilnije snabdijevanje u uslovima geopolitičkih previranja.
Bosna i Hercegovina u bezbjednosnom vakumu
Formiranjem „BB Alijanse“ i jačanjem hrvatsko-albanske vojne saradnje, Bosna i Hercegovina ostaje po strani u novim regionalnim geopolitičkim procesima. Dok Hrvatska sve otvorenije podržava Albaniju i Kosovo u vojnim projektima, Mađarska snažno podržava Srbiju i Republiku Srpsku, čime se dodatno komplikuje bezbjednosna situacija u BiH.
Vučić: „Mađarska i Srbija su saveznici“
Predsjednik Srbije Aleksandar Vučić istakao je da se saradnja Srbije i Mađarske sve više produbljuje, kako na vojnom, tako i na ekonomskom planu.
„Potpisali smo plan koji predviđa 79 zajedničkih aktivnosti ove godine, skoro dvostruko više nego prošle godine. Naš cilj je dalja modernizacija vojske i jačanje bezbjednosti naših građana“, izjavio je Vučić nakon potpisivanja sporazuma.
Ministar odbrane Mađarske Krištof Bobrovnicki naglasio je da Budimpešta vidi Srbiju kao ključnog partnera na Balkanu i da podržava njenu evropsku integraciju.
„Mi smo na strani mira, ali istovremeno razvijamo sposobnosti naše vojske kako bismo osigurali stabilnost u regiji“, rekao je Bobrovnicki.
Zaključak: Geopolitika Balkana u novoj fazi
Formiranjem „BB Alijanse“ Srbija i Mađarska šalju jasnu poruku da namjeravaju intenzivirati vojnu i energetsku saradnju. Ovaj potez dodatno mijenja geopolitičku dinamiku u regiji, dok se Hrvatska i Albanija sve više oslanjaju na NATO i zapadne saveznike.
Bosna i Hercegovina ostaje između dva bloka, suočena s izazovima održavanja stabilnosti u sve složenijem regionalnom okruženju.
