Navršava se tačno 170 godina od rođenja jednog od najvećih srpskih vojskovođa – vojvode Živojina Mišića. Rođen 19. jula 1855. godine u siromašnoj, ali brojnoj porodici u selu Struganiku kod Mionice, Mišić je postao simbol hrabrosti, vojne genijalnosti i nepokolebljivog patriotizma.
Njegova rodna kuća danas je pretvorena u memorijalni kompleks pod zaštitom države. U njoj su postavljene dvije stalne izložbe – vojno-biografska i etnografska, koje svjedoče o životu i vremenu u kojem je odrastao i sazrijevao jedan od najodlikovanijih srpskih vojvoda.
– Kuća je vjerno rekonstruisana tako da odražava tipično domaćinstvo zapadne Srbije s kraja 19. i početka 20. vijeka. Osim istorijske vrijednosti, ona ima i veliki etnološki značaj. Posjećuju je đaci, turisti, udruženja, vojnici, a posebno interesovanje pokazuju strani gosti – kaže Ivana Đurić, direktorka Turističke organizacije Mionica.
Mišić je bio trinaesto dijete u porodici, a rano djetinjstvo proveo je čuvajući stoku po valovitim predjelima rodnog kraja. Školovanje je započeo tek sa deset godina, a zahvaljujući upornosti i podršci starijeg brata Laze, stigao je do Vojne akademije, gdje je počeo da se oblikuje kao vojni strateg.
Učestvovao je u svim ratovima koje je Srbija vodila krajem 19. i početkom 20. vijeka. Ipak, najznačajniju ulogu odigrao je u Kolubarskoj bici 1914. godine, kada je genijalnom taktikom preokrenuo tok rata i izvojevao jednu od najvažnijih pobjeda u istoriji srpske vojske. Upravo nakon te bitke dobio je čin vojvode, a njegova strategija se i danas izučava na vojnim akademijama širom svijeta.
Mišić nije bio samo vojnik – bio je erudita, profesor na Vojnoj akademiji, autor brojnih stručnih radova, a služio je i kao ađutant kraljeva Milana i Aleksandra Obrenovića. Govorio je nekoliko jezika i redovno objavljivao tekstove u vojnim časopisima. Njegova lična i profesionalna biografija svjedoče o izuzetnom životnom putu.
Bio je oženjen Njemicom Luizom Krikner, čija porodica u početku nije podržavala brak. Ipak, njihova ljubav nadjačala je prepreke i ostala upečatljiv dio njegove životne priče.
U centru Mionice danas se uzdiže spomenik vojvodi Mišiću, rad vajara Ota Bika. Povodom jubileja, u toku je tradicionalna manifestacija “Mišićevi dani”, a sutra će biti održana i svečana akademija povodom Dana opštine Mionica.
– Vojvoda Mišić je temelj lokalnog, ali i nacionalnog identiteta. Njegove priče o porodičnim vrijednostima, radu i upornosti ostaju vječna inspiracija novim generacijama – ističe Ivana Đurić.
Vojvoda Živojin Mišić preminuo je 20. januara 1921. godine u Beogradu, ali njegova djela i dalje žive – u vojnim knjigama, sjećanju naroda i kamenitim stazama Struganika koje su ga odvele ka besmrtnosti.
