Više od tri hiljade firmi u Republici Srpskoj tokom prošle godine poslovalo je bez ijednog zaposlenog radnika, a više od hiljadu njih završilo je godinu u plusu. Među njima se našla i firma koja je ostvarila nevjerovatnu dobit od skoro 10 miliona maraka, pokazuju podaci Agencije za posredničke, informatičke i finansijske usluge (APIF).
Konkretno, 3.364 firme registrovane su bez ijednog zaposlenog, a 1.037 ih je ostvarilo pozitivan finansijski rezultat. U poređenju s prethodnom godinom, kada je bilo 2.897 takvih firmi, od kojih je 907 bilo u plusu, jasno je da je riječ o rastućem trendu.
Na samom vrhu liste nalazi se banjalučka firma “Sinovi i oci” d.o.o., registrovana za djelatnosti finansijskih holding društava, koja je 2024. godinu završila sa dobiti od čak 9.663.403 KM. Bez ijednog radnika.
Slijedi je bijeljinska firma “Ingrosso” d.o.o., specijalizovana za trgovinu na veliko drvetom, građevinskim materijalom i sanitarnom opremom, koja je prihodovala 4.271.813 KM.
Treće mjesto zauzela je firma “Interinvest-kreise” d.o.o. iz Banjaluke, sa dobiti od 2.970.815 KM, registrovana za kupovinu i prodaju sopstvenih nekretnina. Sličnim poslom bavi se i “Projekt SN” d.o.o. iz Dervente, koja je zabilježila prihod od 2.200.453 KM.
Zanimljiv je slučaj i firme “Pay Concept” d.o.o., koja upravlja računarskom opremom i sistemima, a godinu je završila sa zaradom od 2.842.702 KM. Slično se odnosi i na firmu “Gasteh” d.o.o. iz Inđije, poslovna jedinica Bijeljina, koja se bavi građevinskim instalacijama i imala je prihod od 1.644.966 KM.
Lista firmi koje posluju bez stalno zaposlenih, a ostvaruju milionsku dobit, obuhvata i “Maglić” d.o.o. iz Foče (1.302.448 KM), “Ep planung” d.o.o. iz Broda (1.153.914 KM), kao i “Mofas” d.o.o. iz Istočnog Sarajeva (1.003.960 KM), dok desetu poziciju zauzima firma “Urbani krovovi i zelenilo” d.o.o. iz Banjaluke sa profitom od 877.148 KM.
Za ekonomistu Predraga Mlinarevića, ovakvi podaci ukazuju na specifičan model poslovanja koji, iako na prvi pogled djeluje kontradiktorno, ima jasno uporište u zakonskim okvirima i ekonomskoj logici.
„Riječ je uglavnom o firmama koje se bave posredničkim i konsultantskim uslugama, za koje nije potreban stalni broj zaposlenih. Često se angažuju spoljni saradnici, a prihodi dolaze iz dividendi, kamata, trgovine udjelima i slično. U ovim slučajevima radnu snagu sve više zamjenjuju kapital i algoritmi, što se često radi i radi poreske optimizacije“, pojašnjava Mlinarević.
Iako naizgled paradoksalno, ovakvi modeli poslovanja postaju sve češći u savremenoj ekonomiji, gdje znanje, informacija i pravovremeni potez često vrijede više od fizičkog rada.
