U susret 10. oktobru, danu kada je 1995. godine pao Mrkonjić Grad, prisjećamo se priče Mileve Župić – žene čiji je život postao simbol stradanja, majčinske žrtve i nepokolebljivog dostojanstva. Tog dana, tokom okupacije opštine od strane regularnih oružanih snaga Hrvatske i Hrvatskog vijeća odbrane, Mileva je izgubila svoja tri sina: Stevu, Živka i Željka.
Tijela Steve i Živka pronađena su u masovnoj grobnici na pravoslavnom groblju u Mrkonjić Gradu u aprilu 1996. godine, dok su Željkovi posmrtni ostaci pronađeni mjesec dana kasnije, u selu Surjan, svega nekoliko kilometara od njihove kuće u Gustovari. Sahranjeni su zajedno, na mjesnom groblju u rodnom selu.
Nakon što je ranije ostala bez muža Marka, Mileva je ratne godine dočekala sama. Iz skromne kuće u Gustovari preselila se, na preporuku Boračke organizacije, u Mrkonjić Grad, gdje je nastavila da živi povučeno, okružena uspomenama na sinove i njihovim fotografijama koje nikada nije sklanjala sa zidova.
Uprkos velikom ličnom gubitku, Mileva je sačuvala dostojanstvo. Živjela je tiho, ali snažno, čuvajući sjećanje na svoju djecu, koju je opisivala kao vrijedne, poštene i hrabre ljude, koji nijednog dana nisu izostali iz svojih jedinica. Njenu svakodnevicu su činili tišina, molitva, komšijsko razumijevanje i trajna bol koju nije krila.
Njena životna priča svjedoči o ogromnoj žrtvi koju su mrkonjićki Srbi podnijeli u ratu, i kao takva ostaje urezana u kolektivno pamćenje. Mileva Župić, majka heroja, preminula je 2019. godine, ali je svojim životom ostavila neizbrisiv trag – tihi glas svih majki koje su izgubile sinove za slobodu.
