Administracija aktuelnog predsjednika Sjedinjenih Američkih Država Donalda Trampa razmatra zatvaranje gotovo 30 ambasada i konzulata širom svijeta, a među njima su i kancelarije Ambasade SAD-a u Banjaluci i Mostaru, otkriva interni dokument Stejt departmenta u koji je uvid imao CNN, prenosi N1.
Prema dokumentu, zatvaranje se preporučuje i za ambasade na Malti, u Luksemburgu, Lesotu, Republici Kongo, Centralnoafričkoj Republici i Južnom Sudanu. Spisak takođe obuhvata više konzulata u Francuskoj, Njemačkoj, Ujedinjenom Kraljevstvu, Južnoj Africi i Južnoj Koreji.
Dokument predviđa i smanjenje prisustva američkih diplomatskih misija u Somaliji i Iraku – zemljama koje su bile stubovi američke spoljne politike u borbi protiv terorizma. Planirana je i “promjena veličine” drugih predstavništava, što znači dodatno kresanje resursa i osoblja.
I dalje nije poznato da li je državni sekretar Marko Rubio potpisao ove preporuke, a Stejt department se još nije javno oglasio o autentičnosti i namjerama u vezi sa ovim dokumentom.
Ove najave dolaze u kontekstu šire reforme američke administracije pod vođstvom predsjednika Trampa, uz podršku Odjela za efikasnost vlade (DOGE), čiji je neformalni saveznik kontroverzni milijarder Ilon Mask. Reforma ima za cilj smanjenje obima savezne birokratije i preusmjeravanje resursa na ono što Trampova administracija vidi kao „prioritete 21. vijeka“.
Zatvaranje konzulata u Banjaluci i Mostaru moglo bi imati značajan politički i simbolički odjek u Bosni i Hercegovini, posebno imajući u vidu osjetljivost političkih odnosa u zemlji. Ove kancelarije, iako male, predstavljaju važne kontakt tačke za lokalne zajednice, ne samo u pogledu konzularnih usluga, već i za diplomatski nadzor, podršku civilnom društvu i prenos političkih poruka iz Vašingtona.
Analitičari upozoravaju da bi gašenje američkog prisustva u dva važna centra BiH moglo stvoriti prostor za jačanje uticaja drugih sila, prvenstveno Rusije i Kine, koje u posljednjim godinama pokazuju sve veće interesovanje za region zapadnog Balkana.
U globalnom kontekstu, planirano povlačenje SAD-a sa pojedinih diplomatskih tačaka signalizira potencijalno redefinisanje američke spoljnopolitičke strategije – manje zastupljenosti u zemljama koje nisu neposredno povezane sa bezbjednosnim interesima, i veći fokus na unutrašnju reorganizaciju i tehnološki razvoj.
Da li će Tramp zaista povući ambasadore i zatvoriti vrata desetinama konzulata – ostaje da se vidi. No, jedno je jasno: promjene su već u toku, a njihovi efekti neće se zaustaviti na papirima Stejt departmenta.
