BANJALUKA – Naglo i bez rasprave, vladajuća većina u Narodnoj skupštini Republike Srpske stavila je van snage čitav niz zakona i zaključaka koji su proteklih godinu dana predstavljani kao stub odbrane ustavnog poretka Srpske. Potez, sproveden u svega petnaest sekundi, izazvao je oštre reakcije i podijelio političku scenu – vlast tvrdi da je riječ o “repozicioniranju”, dok opozicija govori o potpunoj kapitulaciji.
Ukinuti su zakoni o nepokretnoj imovini, o neprimjenjivanju odluka Ustavnog suda BiH, o zabrani djelovanja vanustavnih institucija BiH, o visokom sudskom i tužilačkom savjetu Srpske, te Izborni zakon Republike Srpske i dopune Krivičnog zakonika. Time su poništeni i svi zaključci iz decembra 2024. koji su bili predstavljeni kao “crvena linija” ispod koje Srpska neće ići.
Opozicija smatra da je riječ o činu političke predaje. Predsjednica Narodnog fronta Jelena Trivić ocijenila je da je “SNSD prešao sve moguće crvene linije”, podsjetivši da je upravo Zakon o nepokretnoj imovini bio simbol borbe za nadležnosti Srpske. “Sada se odlučivanje o imovini prepušta OHR-u i strancima”, istakla je Trivić, tražeći objašnjenje o novim “pregovaračkim pozicijama” vlasti.
Slično misli i Milan Miličević iz SDS-a, koji poručuje da je Narodna skupština “ponovo stavljena u službu ličnih interesa režimske elite”, dok Igor Crnadak (PDP) smatra da je SNSD “natjeran da se ponizi i da čak poništi zakon zbog kojeg mu je lider osuđen”.
Ni Nebojša Vukanović iz Za pravdu i red ne štedi riječi, nazivajući sjednicu “velikim poniženjem za Republiku Srpsku”. “Ovo je direktan dokaz da Dodik sluša Stejt department, a ne svoj narod”, rekao je on.
S druge strane, vladajući SNSD i njegovi partneri odbacuju tvrdnje o kapitulaciji, naglašavajući da su sporni zakoni bili “privremenog karaktera” i doneseni kao reakcija na “pravne nasrtaje” na Srpsku. Portparol SNSD-a Radovan Kovačević izjavio je da opozicija “nema pravo na lekcije”, jer nije učestvovala u institucionalnoj odbrani Republike Srpske.
Predsjednik SNSD-a Milorad Dodik poručio je da se odluke Narodne skupštine moraju posmatrati kao dio “ukupnog napora da Srpska repozicionira svoj položaj”, dok je predsjednik parlamenta Nenad Stevandić priznao da nije ponosan na usvojene odluke, ali da “rješenje mora biti pronađeno”.
Politički analitičar Đorđe Vujatović smatra da su potezi vlasti “ponižavajući prije svega za institucije Srpske” i da je pokazano kako se, uprkos svemu, mora uraditi ono što dođe kao nalog spolja. “Republika Srpska je dovedena u višestruko tešku poziciju, a politika sukoba sa Zapadom nanijela je veliku štetu i ekonomiji i međunarodnom ugledu”, zaključio je on.
