Ustavni sud Bosne i Hercegovine stavio je van snage više zakona donesenih u Republici Srpskoj, ocijenivši da nisu u skladu sa Ustavom BiH i Evropskom konvencijom o ljudskim pravima.
Na udaru odluka suda našli su se Zakon o neprimjenjivanju zakona i zabrani djelovanja vanustavnih institucija BiH, Zakon o posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija, kao i Zakon o Visokom sudskom i tužilačkom savjetu Republike Srpske.
Kako je saopšteno iz Ustavnog suda, Zakon o posebnom registru i javnosti rada neprofitnih organizacija proglašen je neustavnim jer, između ostalog, narušava slobodu udruživanja i uvodi neprecizne pojmove koji mogu dovesti do proizvoljne primjene zakona. Sudije su ukazale da je zakon sadržajno sličan ruskom Zakonu o stranim agentima, koji je već bio predmet kritike Evropskog suda za ljudska prava.
„Osporenim zakonom se uvode nove kategorije ‘neprofitnih organizacija’ i ‘agenata stranog uticaja’ kojima se nameću posebne obaveze i ograničenja, čime se efektivno onemogućava njihov uticaj na javne vlasti, što predstavlja direktno kršenje slobode udruživanja“, navedeno je u obrazloženju suda.
Ustavni sud je takođe osporio Zakon o neprimjenjivanju zakona i zabrani djelovanja vanustavnih institucija BiH, Odluku o mjerama i zadacima proisteklim iz neustavnih odluka tih institucija, kao i određene tačke zaključaka Narodne skupštine Republike Srpske.
„Zakonom se de facto i de iure ukida suverenitet države BiH na jednom dijelu njene teritorije i nadležnost u oblasti pravosuđa i bezbjednosti vraća se entitetu, što je protivno ustavnom poretku“, saopštili su iz Ustavnog suda.
Takođe je poništen i Zakon o dopuni Krivičnog zakonika Republike Srpske, kojim je uvedeno novo krivično djelo – nepoštovanje odluka institucija ili organa RS. Sud je ocijenio da je ta odredba preširoko formulisana i da nije u skladu sa načelom vladavine prava.
Pored toga, van snage su stavljeni i Zakon o Visokom sudskom i tužilačkom savjetu Republike Srpske i prateći pravilnik o izboru članova savjeta, jer, kako je ocijenjeno, zadiru u ustavne nadležnosti državnih institucija.
Svi osporeni zakoni prestaju da važe danom objavljivanja u „Službenom glasniku Republike Srpske“.
